SIBO Nedir?
- Ozon Tedavi Dr Lale Yeprem
- Mar 19
- 5 min read
Updated: Mar 25
SIBO: ince bağırsakta aşırı bakteri büyümesi
Konu: İnce Bağırsak Bakteri Aşırı Büyümesi (SIBO) Tanımı, Teşhisi, Yönetimi ve İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) ile İlişkisi Hakkında Literatür İncelemesi
Kaynaklar:
Quigley, E. M. M. (2019). The Spectrum of Small Intestinal Bacterial Overgrowth (SIBO). Current Gastroenterology Reports, 21(3), 1-7.
Sachdeva, S., Rawat, A. K., Reddy, R. S., & Puri, A. S. (2011). Small intestinal bacterial overgrowth (SIBO) in irritable bowel syndrome: Frequency and predictors. Journal of Gastroenterology and Hepatology, 26 (Suppl. 3), 135-138.
Giriş:
Bu brifing belgesi, son literatürü (özellikle son 3 yılı kapsayan) inceleyerek İnce Bağırsak Bakteri Aşırı Büyümesi'nin (SIBO) tanımını, teşhisini, yönetimini ve İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) ile olası ilişkisini özetlemektedir. Amaç, bu karmaşık durum hakkındaki temel temaları ve önemli fikirleri belirlemektir.
Temel Temalar ve Önemli Fikirler:
1. SIBO'nun Tanımı ve Tarihsel Gelişimi:
Başlangıçta SIBO, malabsorpsiyonun bir nedeni olarak tanımlanmış ve diyare, kilo kaybı, steatore ve beslenme bozukluğu olan hastalarda araştırılmıştır. Bu "klasik" SIBO vakalarının altında yatan nedenler arasında değişmiş GI anatomisi, hipoklorhidri ve dismotilite yer almıştır.
Jejunal aspirat kültürleri temel alınarak > 10⁵ koloni oluşturan birim/ml bakteri eşiği tanı kriteri olarak belirlenmiştir.
Endoskopinin ortaya çıkışı ve jejunal aspirasyonun zorluklarının anlaşılması, duodenal aspirasyon ve nefes testleri gibi yeni tanı yöntemlerine yol açmıştır. Laktuloz gibi emilmeyen karbonhidratların bakteriyel metabolizması sonucu oluşan hidrojen gazının ölçülmesine dayanan nefes testleri, SIBO teşhisinde yaygınlaşmış ancak tartışmalı bir alan yaratmıştır.
2. SIBO Teşhisindeki Zorluklar ve Yeni Yaklaşımlar:
Nefes Testlerinin Sınırlamaları: Glikoz ve laktuloz nefes testleri yaygın olarak kullanılsa da, yorumlanmaları zordur. "Erken pik" (substrat alımından sonraki 90 dakika içinde bazale göre ≥ 20 ppm hidrojen artışı) SIBO için pozitif bir kriter olarak kabul edilse de, bazı araştırmacılar bunun hızlanmış intestinal geçişi yansıttığını savunmaktadır.
Quigley (2019): "Bizim en sık güvendiğimiz teknoloji açıkça düşündüğümüz kadar güvenilir değil – bu nedenle, başka bir rahatsızlığın nedeni olarak SIBO'yu 'keşfettiğini' iddia eden çalışmaların yorumlanmasında büyük özen gösterilmelidir."
Yu ve arkadaşları (2011) tarafından yapılan çalışmalar, nefes hidrojenindeki artışın zamanlamasından bağımsız olarak kolona substratın ulaşmasıyla ilişkili olduğunu göstermiştir.
Sundin ve arkadaşları (2018) tarafından yapılan bir çalışma, kültürün bakteri sayılarını önemli ölçüde az gösterdiğini, nefes testi sonuçları ve bakteri sayıları arasında korelasyon olmadığını ve SIBO için kabul edilen eşiklerdeki bakteri aşırı büyümesinin tanı eşiklerini karşılayacak nefes hidrojeni seviyeleri üretemeyeceğini ileri sürmüştür. Bu çalışma, pozitif nefes testlerinin arkasında SIBO değil, glikoz malabsorpsiyonunun olabileceğini düşündürmektedir.
Yeni Teknolojiler: Kapsül bazlı, gerçek zamanlı intraluminal gaz (hidrojen, karbondioksit, oksijen ve metan) ölçümü sağlayan teknolojiler, nefes testlerinin temellerini sarsmaktadır. İlk çalışmalar, oral glikoz yüklemesinin ince bağırsakta tam olarak emilmediğini ve kolonda fermantasyona uğrayarak "erken pik"e neden olabileceğini göstermiştir.
Quigley (2019): "Diğer yaygın olarak kullandığımız antibiyotiklerin tam olarak ne yaptığını anlamak da net olmaktan uzak. Valide edilmiş ve güvenilir bir tanı metodolojisine ve ardından yüksek kaliteli klinik çalışmalara çaresizce ihtiyacımız var; ancak o zaman SIBO'nun gerçek spektrumu ortaya çıkacaktır."
Mikrobiyota Analizi: İnsan ince bağırsak mikrobiyotası hakkındaki bilgiler hala sınırlıdır. Fekal örnekleme, SIBO teşhisi için uygun bir yaklaşım değildir. Yeni teknolojiler, ince bağırsaktaki normal bakteri popülasyonunu saymanın yanı sıra, metabolitlerini de ölçmeyi hedeflemelidir.
3. SIBO'nun Yaygınlığı ve Risk Faktörleri:
Mevcut tanı teknolojilerinin sınırlamaları nedeniyle, genel popülasyonda veya risk altındaki gruplarda SIBO'nun gerçek prevalansı hakkında güvenilir veri bulunmamaktadır.
Son literatür, SIBO'nun belirli risk faktörleriyle ilişkisini desteklemeye devam etmektedir:
Değişmiş Anatomi: Stazı veya kolon içeriğine maruz kalmayı kolaylaştıran durumlar (örneğin, jejunal divertiküloz).
Hipoklorhidri: Proton pompa inhibitörleri (PPI'lar) SIBO riskini hafifçe artırsa da, bu yaygın ilaçlarla SIBO için hesaplanan odds oranı sadece 1.71'dir.
Dismotilite ve Hipomotilite: Skloderma gibi durumlarda görülen hipomotilite veya migrasyon motor kompleksinin yokluğu gibi bozulmuş motilite. Metan üretiminin intestinal geçişi geciktirebileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
Bağışıklık Yetmezlikleri: Hipogamaglobulinemi ve HIV enfeksiyonu gibi hücresel bağışıklık bozuklukları.
İnce Bağırsak Hastalıkları: Radyasyon enteriti veya inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD). SIBO, IBD hastalarının %62'sine kadarında tanımlanmıştır ve hastalık aktivitesini düşündüren semptomlarla ilişkilidir. Antibiyotik tedavisi semptomları ve hastalık aktivite indekslerini iyileştirebilir. Çölyak hastalığında SIBO prevalansı ortalama %20'dir ve glütensiz diyete rağmen semptomların devamlılığı ile ilişkilidir.
Multifaktöriyel Durumlar: Kronik pankreatit (%36 prevalans) ve karaciğer hastalığı (%36-68 prevalans). Karaciğer sirozunda SIBO, ensefalopati, sistemik endotoksemi ve spontan bakteriyel peritonit ile ilişkilendirilmiştir.
İlişkisi Belirsiz veya Tanımlanmamış Durumlar: Obezite, tip II diyabet, non-alkolik karaciğer hastalığı (NAFLD), Parkinson hastalığı, multipl skleroz, çevresel enteropati, derin ven trombozu, Helicobacter pylori enfeksiyonu ve eradikasyonu, ailesel Akdeniz ateşi, safra taşları, parsiyel kolektomi ve kolesistektomi ile ilişkili vakalar bildirilmiştir. Obezitede SIBO prevalansı hakkında çelişkili veriler bulunmaktadır. NAFLD ve NASH'ta SIBO'nun rolüne dair artan kanıtlar vardır.
4. SIBO ve İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) İlişkisi:
Son on beş yıldır SIBO ile ilgili en büyük tartışma, SIBO'nun IBS ile bağlantılı olduğu önerisidir.
Chen ve arkadaşları (2018) tarafından yapılan son sistematik inceleme ve meta-analizde, IBS'de SIBO için birleşik prevalans %38 olarak hesaplanmıştır. Tanı yöntemi (nefes testi vs. jejunal aspirat), ileri yaş, kadın cinsiyet ve diyare baskın semptomatoloji SIBO'nun prediktörleri olarak bulunmuştur. PPI kullanımı ile SIBO arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.
Sachdeva ve arkadaşları (2011) tarafından yapılan bir çalışmada, IBS hastalarında SIBO prevalansı (%23.7) sağlıklı kontrollere göre (%2.7) anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. Diyare baskın IBS (D-IBS) alt tipi (%37), kadın cinsiyet (%44.4) ve şişkinlik öyküsü (%47.8) IBS hastalarında SIBO için prediktörler olarak belirlenmiştir.
Antibiyotik tedavisinin IBS semptomları üzerindeki etkisi, SIBO varlığı veya yokluğundan bağımsız görünmektedir. Rifaximin gibi bazı antibiyotiklerin IBS semptomlarını antibakteriyel etkilerinin ötesinde mekanizmalarla iyileştirebileceğine dair kanıtlar vardır.
IBS semptomlarının nonspesifik olması, tanı yöntemlerinin sınırlamaları, hasta seçimindeki değişkenlikler ve SIBO eradikasyonunun hastalığın doğal seyri üzerinde uzun süreli bir etkisi olduğuna dair ikna edici verilerin olmaması, bu ilişkinin yorumlanmasını zorlaştırmaktadır.
Quigley (2019), SIBO'nun IBS'de yaygın olmadığı ancak postenfeksiyöz IBS gibi bir alt grupta ilgili olabileceği izlenimindedir. Aziz, Törnblom ve Simrén (2017), "SIBO-IBS hipotezinin ikna edici kanıtlardan yoksun olduğunu ancak inceleme altında kalmaya devam ettiğini" belirtmektedir.
5. SIBO'nun Komplikasyonları:
Son literatür, SIBO ile malnütrisyon, koagülopati, venöz tromboembolizm ve hiperamonyemik ensefalopati arasındaki ilişkilere dair ek örnekler sunmaktadır.
6. SIBO Yönetimi:
SIBO'da terapötik kararlar için yüksek kaliteli kanıtlar sınırlıdır. Rifaximin SIBO'yu eradike etmede ve semptomları gidermede etkilidir. Antibiyotikler skleroderma ve SIBO olanlarda etkilidir.
Mevcut kanıtlar, probiyotiklerin eradikasyonu destekleyebileceğini ancak SIBO'yu önlemede etkili görünmediğini düşündürmektedir.
Sonuç:
SIBO, başlangıçta malabsorpsiyonun iyi tanımlanmış bir nedeni iken, günümüzde birçok farklı hastalık durumuyla ilişkilendirilen karmaşık bir durum haline gelmiştir. Gerçek bir "altın standart" tanı yönteminin olmaması nedeniyle, SIBO'nun prevalansı ve çeşitli hastalık durumları üzerindeki etkisi hakkındaki tüm literatür bir miktar şüphelidir. Tedaviye yanıtlar da kesin değildir ve uygulanan tedavilerin başka etkileri de olabilir. SIBO'nun gerçek spektrumunu ortaya çıkarmak için valide edilmiş, güvenilir bir tanı metodolojisine ve yüksek kaliteli klinik çalışmalara ihtiyaç vardır. Mevcut algımızla, SIBO bir "hayalet"ten ibaret olabilir.
Çıkarımlar:
SIBO teşhisi ve IBS ile ilişkisi hala tartışmalı bir alandır ve mevcut tanı yöntemlerinin sınırlamaları dikkate alınmalıdır.
Yeni tanı teknolojileri ve mikrobiyota analizindeki ilerlemeler, SIBO'nun daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunabilir.
SIBO'nun çeşitli hastalık durumlarıyla olan ilişkisi daha fazla araştırmayı gerektirmektedir.
SIBO yönetimi için yüksek kaliteli klinik kanıtlar sınırlıdır.
Bu brifing belgesi, sunulan kaynaklardaki bilgilerin bir özetidir ve daha kapsamlı bir anlayış için orijinal kaynakların okunması önerilir.

Format each of your headings below to Heading 2 to keep your post neat and SEO-friendly.
It might help to break up your introduction into 2 or 3 main points, so it’s easy for your readers to follow. Each paragraph or two should focus on one point.
Check Your Post Settings
Explore the sidebar on the left. You can add media to add color to your post. You can also change the cover image, optimize the SEO Settings, add categories or tags, and much more. Spend some time discovering each tab and learn how you can enhance your future posts.
Kliniğimize Gelin Nefes Testi yapalım
End by restating your main message. You can sign off with a funny note or an open question.
Use this space to tell readers what they should do next. Invite readers to leave a comment, or add a button with your main call-to-action, e.g., Buy Now or Subscribe.

Comments